Cảm nhận : Một chút cảm nhận vè bài thơ Chiêm Bao 1 & Chiêm Bao 2 của thi sĩ Lê Văn Trung - tác giả Lê Văn Chung

 MỘT CHÚT CẢM NHẬN VỀ BÀI THƠ   CHIÊM BAO 1 & CHIÊM BAO 2 của Lê Văn Trung

 
Trong bài viết, bài MỘT CHÚT CẢM NHẬN VỀ THƠ CỦA BÀ HUYỆN THANH QUAN, tôi có bàn đến những quan niệm về HAM MUỐN. Khi đọc lại những bài thơ của nhà thơ Lê Văn Trung, tôi cảm thấy những quan niệm đó có một điều gì đó rất gần gũi với nhà thơ của Lê Văn Trung, qua hai tập thơ DẠ KHÚC & THU HOANG ĐƯỜNG của ông.
 
Tập thơ DẠ KHÚC có 149 bài thơ về tình yêu, và tập thơ THU HOANG ĐƯỜNG có 93 bài thơ cũng chỉ viết về tình yêu, mà không hề có bất kỳ một chủ đề nào khác với chủ đề tình yêu, cộng lại là 242 bài thơ và hơn 361 trang sách của cả hai tập thơ. Lẽ tự nhiên, tôi và các bạn đọc đều sẽ phải đưa ra một câu hỏi rằng: Nguồn năng lượng nào đã giúp cho thi nhân làm ra được nhiều bài thơ tình hay và sâu sắc như thế?
Phải chăng, là năng lượng CỦA HAM MUỐN. Khi ham muốn là một năng lượng ngập tràn trong tâm thức của thi nhân, cũng là lúc nhà thơ trở thành nhà huyền môn. Chính William Blake - nhà huyền môn sâu sắc nhất, một trong những người đẹp nhất từng đi trên trái đất này, đã nói rằng: HAM MUỐN LÀ NĂNG LƯỢNG & NĂNG LƯỢNG LÀ SỰ VUI THÍCH.
 
Khi bạn ở trong một năng lượng huyền môn, bạn tham gia vào một thứ gì đó của năng lượng ham muốn thuần tuý – không đi tới đâu, không di chuyển tới đâu, bạn chỉ xúc động KHÔNG vì bất kỳ lý do nào, bạn chỉ ngây ngất điên dại không vì một đối tượng, hoặc một lý do nào. Và trong những khoảnh khắc như thế, bạn sẽ có sự kết nối với tồn tại, bởi vì những khoảnh khắc đó chính là thực tại của bạn, bạn thoát ra khỏi tâm trí, để thâm nhập tới cốt lõi sâu nhất ham muốn của bạn, tới chính hạt giống của ham muốn. Khi đó một cái gì to lớn, một cái gì đó không thể tin được, một cái gì đó bạn không thể tưởng tượng được, là có thể - Một sự thâm nhập của bên kia vào bạn, một sự gặp gỡ của trái đất và bầu trời.

Ham muốn là hạt giống cuối cùng của tất cả các hạt giống khác, trong đó có hạt giống THƠ CA. Nó không tồn tại trong tâm trí của bạn, mà nó ở trong tâm thức của bạn. HAM MUỐN là một ĐẠI DƯƠNG bao la, nó lớn như bầu trời – Và ngay cả bầu trời cũng không phải là giới hạn với nó. Tâm trí chỉ có một chút thoáng nhìn của ham muốn, nó chỉ là một thoáng nhìn chập chờn của ham muốn. Tâm trí không biết gì về ham muốn; tâm trí chỉ biết về ham muốn này, ham muốn kia. Ham muốn tiền bạc, ham muốn quyền lực, ham muốn tình dục, ham muốn uy tín…Tâm trí chỉ biết về những ham muốn đối với các đối tượng cụ thể của thế gian. Nhưng khi các đối tượng không còn ở đó nữa, thì ham muốn không còn là một phần của tâm trí. Khi đó ham muốn vượt lên trên tâm trí; thế thì ham muốn chỉ đơn giản là một năng lượng ngập tràn.
 
Chẳng hạn, chúng ta hãy đến với bài thơ CHIÊM BAO 2 – bài thơ thứ 51 của tập thơ THU HOANG ĐƯỜNG:
 
CHIÊM BAO 2
Không biết rằm chưa hay mười ba
Không biết màu trăng hay màu hoa
Tôi đang mơ giấc chiều xanh biếc
Tình như tương tư tình hôm qua
Có lẽ? Không! Ồ! Em là trăng
Là câu thơ đậu giữa môi hồng
Là hương cổ tích từ muôn kiếp
Là mây mênh mang cùng đêm sương
Có lẽ? Không! Ồ! Em vàng trăng!
Vàng phơi từng đóa nụ hoa vàng
Ôi đêm Huyền diệu phơi tình mộng
Ôi trăng mười ba hay đang rằm
Tôi nghe ai hát qua triền gió
Rụng xuống hồn tôi giọt lệ nồng
Để suốt trăm năm lòng cứ ngỡ
Trăng của màu xanh em nhớ không?
Không biết đêm vàng hay hồn trăng
Không biết da ngời hay dạ lan
Hương bay thơm quá hồn thơ ngọc
Hương lan hay màu trăng mênh mang!
 
Bài thơ đã phản ánh ham muốn của thi nhân, khi ông ta ở trong một năng lượng huyền môn, ngoài tâm trí của mình. Trong bài thơ tác giả đã lặp lại từ KHÔNG sáu lần, trong đó có bốn lần là KHÔNG BIẾT. Tâm trí chỉ có nghĩa là những gì đã sống, đã biết, đã trải qua – quá khứ được tích tụ. Thế mà, ở đây, con người là không biết cả đến thời gian LÀ RẰM HAY MƯỜI BA, không biết MÀU TRĂNG HAY MÀU HOA, không biết ĐÊM VÀNG HAY HỒN TRĂNG, không biết DA NGỜI HAY DẠ LAN… Và đặc biệt thú vị là không biết người yêu của mình là ai? Tất cả chỉ là một sự nghi hoặc: CÓ LẼ? KHÔNG! Ồ! EM LÀ TRĂNG / CÓ LẼ? KHÔNG! Ồ! EM VÀNG TRĂNG. Vậy nên tất cả những ham muốn của con người trong CHIÊM BAO 2 này là nằm ngoài tâm trí. Chúng là những ham muốn không có đối tượng cụ thể nào hết. Tình yêu của anh ta chỉ đơn giản là tình yêu thuần khiết, đó chính là năng lượng thuần khiết, sự khao khát thuần khiết – chỉ là một rung động, một nhịp đập, là một niềm đam mê hồn nhiên nhất có thể của con người. Mặc dù là không biết, nhưng bạn có đó, sự tồn tại có đó, và cuộc gặp gỡ của hai cái CÓ ĐÓ này – cái CÓ ĐÓ nhỏ bé, hữu hạn của bạn, gặp gỡ với cái CÓ ĐÓ vô hạn của sự tồn tại – Cuộc gặp gỡ đó, sự hợp nhất đó, đã tạo nên vẻ đẹp cho những câu thơ:
……
Là câu thơ đậu giữa môi hồng
Là hương cổ tích từ muôn kiếp
Là mây mênh mang cùng đêm sương.
……..
Vàng phơi từng đóa nụ hoa vàng
Ôi đêm huyền diệu phơi tình mộng
Ôi trăng mười ba hay đêm rằm.
Tôi nghe ai hát qua triền gió
Rụng xuống hồn tôi giọt lệ nồng
Để suốt trăm năm lòng cứ ngỡ
Trăng của màu xanh em nhớ không?
……
Hương bay thơm quá hồn thơ ngọc
Hương lan hay màu trăng mênh mang.
 
Rõ ràng HỒN NHIÊN là cánh cửa; thông qua sự hồn nhiên bạn đi vào vẻ đẹp. Bạn càng trở nên hồn nhiên, sự tồn tại càng trở nên tươi đẹp. Bạn càng trở nên hiểu biết, càng nhiều tâm trí, sự tồn tại càng trở nên xấu xí, bởi vì khi đó bạn bắt đầu hoạt động từ những kết luận đã có trong đầu, bạn bắt đầu hoạt động từ kiến thức.

Khoảnh khắc bạn biết, bạn phá huỷ tất cả THI CA. Khoảnh khắc bạn biết, hoặc bạn nghĩ rằng bạn biết, bạn đã tạo ra một rào cản giữa bạn và CÁI ĐÓ. Rồi mọi thứ đều méo mó. Khi đó, bạn không nghe nó bằng tai của mình mà bạn lại đi dịch nó sang ngôn ngữ của bạn. Khi đó, bạn không thấy nó bằng mắt của mình, mà bạn lại đi giải thích nó bằng những cái đã biết của mình. Bạn đã không trải nghiệm nó với trái tim của mình, nhưng bạn lại nghĩ rằng mình đã trải nghiệm. Và khi đó mọi khả năng về sự gặp gỡ với tồn tại theo cách ngay lập tức, trong sự thân mật, sẽ biến mất. Bạn đã bị rơi thành từng mảnh. Vì vậy, hãy sống những khoảnh khắc mà không có kiến thức, khi bạn biết rằng TÔI KHÔNG BIẾT, hoạt động từ trạng thái không biết này, bạn sẽ biết thế nào là vẻ đẹp của tồn tại.
 
Nhà thơ Lê Văn Trung biết vẻ đẹp là gì, bởi vì ông ta hoạt động trong trạng thái KHÔNG BIẾT này. Có đó một sự hiểu biết mà là không biết, và có đó một sự thiếu hiểu biết mà là biết. Trở nên thiếu hiểu biết như Lê Văn Trung và khi đó một phẩm chất hoàn toàn khác đi vào trong bản thể, trong tâm thức của bạn: Bạn trở thành một đứa trẻ, đó chính là sự tái sinh của bạn. Đôi mắt của bạn đầy sự ngạc nhiên một lần nữa, mỗi và mọi thứ xung quanh đều đáng ngạc nhiên, HƯƠNG BAY THƠM QUÁ HỒN THƠ NGỌC / HƯƠNG LAN HAY MÀU TRĂNG MÊNH MANG.
 
Quay lại với bài thơ CHIÊM BAO 1- Bài thơ thứ 50 của tập thơ THU HOANG ĐƯỜNG, bạn sẽ bắt gặp những vẻ đẹp tuyệt vời của những cuộc gặp gỡ giữa cái hữu hạn với cái vô hạn – và như thể bạn bắt đầu trượt vào Đại dương của Thượng đế:
 
CHIÊM BAO 1
Một hôm vườn cũ em về lại
Những giọt sương mềm ôm gót chân
Hoa của mùa xưa hồng mấy đoá
Viên sỏi bên đường cũng tỏa hương
Và hồn thơ biếc thơm như mật
Một trái môi tình men thoáng say
Con dế đa tình ru tiếng hát
Xanh quá như lời của cỏ cây
Tôi chép thơ lên mỗi bước tình
Đêm vàng đêm ngọc sáng lung linh
Ôi hồn nhung lụa như sương mỏng
Đừng để tan vào nỗi nhớ quên!
 
Trong những khoảnh khắc hồn nhiên, KHÔNG BIẾT, sự khác biệt giữa người quan sát và cái được quan sát bốc hơi. Bạn không còn tách biệt với những gì bạn đang thấy, bạn không còn tách rời với những gì bạn đang nghe. VIÊN SỎI BÊN ĐƯỜNG CŨNG TOẢ HƯƠNG / CON DẾ ĐA TÌNH RU TIẾNG HÁT…
 
Vẻ đẹp của thơ ca là một trải nghiệm xảy ra trong sự HỒN NHIÊN của thi sĩ, đóa hoa đó chỉ có thể nở ra trong sự hồn nhiên của con người. Bởi vậy mà chúa Jesus đã từng nói rằng: “TRỪ KHI BẠN GIỐNG NHƯ ĐỨA TRẺ NHỎ, BẠN SẼ KHÔNG VÀO ĐƯỢC VƯƠNG QUỐC CỦA THƯỢNG ĐẾ”.
 
LÊ VĂN CHUNG

Cảm nhận : MỘT CHÚT CẢM NHẬN VỀ NGƯỜI THƠ HÀN MẶC TỬ - Lê Văn Chung

 
MỘT CHÚT CẢM NHẬN VỀ NGƯỜI THƠ HÀN                                      MẶC TỬ
Sau bài viết MỘT CHÚT CẢM NHẬN VỀ NGƯỜI                          THƠ Lê Văn Trung.
 
Qua tập thơ THU HOANG ĐƯỜNG của ông, tôi lại muốn quay lại với người thơ Hàn Mặc Tử để tiếp tục nghiên cứu, tìm hiểu thêm một chút nữa về thiên tài thơ ca, một nhà HUYỀN MÔN rất lớn, rất vĩ đại của trường phái NGHỆ THUẬT VỊ NGHỆ THUẬT, mà tôi vô cùng yêu thích, và vô cùng ngưỡng mộ. Chính những bài thơ của Lê Văn Trung, đã làm cho tôi có cảm hứng quay lại với những bài thơ của Hàn Mặc Tử để đọc đi, đọc lại thêm nhiều lần nữa, và mỗi lần đọc lại như thế, dường như tôi lại cảm nhận được những điều gì đó, hết sức mới lạ về thơ của Hàn Mặc Tử, mà trước đây mình cũng đọc nhưng không cảm nhận được hết những điều HUYỀN NHIỆM trong thơ HÀN.
 
Những nhà thơ bình thường, họ chỉ biết những khoảnh khắc nhất định của THƠ, nhưng họ chưa phải là NHÀ THƠ THẬT SỰ theo đúng nghĩa của từ Nhà Thơ, họ chỉ là một phần của NHÀ THƠ. Họ đã có một vài cái nhìn thoáng qua khi cánh cửa của những điều chưa biết mở ra cho họ. Họ có một lối đi nào đó vào những nguồn sống sâu sắc nhất, nhưng những khoảnh khắc đó là những món quà tuyệt vời từ những điều chưa biết, họ chưa biết gì về cách để tiếp cận chúng. Nó gần như là một trạng thái PHI Ý THỨC. Nó đã xảy ra trong một giấc mơ, giống như nó đã xảy ra với bạn trong một giấc mơ. Họ vẫn chỉ là những kẻ mơ mộng.
 
Chẳng hạn, nhà thơ Hoàng Cầm thường hay nói về việc ông sáng tác một số bài thơ, những bài hay nhất của mình, là do một người nữ vô hình nào đó đọc cho chép. Có khi một câu, có khi một đoạn, thậm trí khi trọn vẹn cả bài. LÁ DIÊU BÔNG là một trường hợp tiêu biểu: «Chẳng có chuyện gì phải lo nghĩ, chẳng có ý định gì trong đầu mà sao về quá nửa đêm một mùa rét ấy, tôi vẫn không ngủ được (…). Im lặng. Chợt bên tai văng vẳng lên một giọng nữ rất nhỏ nhẹ mà rành rọt. Đọc chậm rãi, có tiết điệu, nghe như từ thời nào xa xưa vẳng đến, có lẽ từ tiền kiếp vọng về:
 
Váy Đình Bảng buông chùng cửa võng…
 
Tôi xoay người trong chăn về phía bên trái và ghi ngay. Giọng vẫn đọc, không vội vàng và cũng không quá chậm, và tôi ghi lia lịa trong bóng tối mờ. Đến lúc giọng nữ im hẳn, lòng tôi nhẹ bỗng đi, một lát sau tôi ngủ thiếp. Sớm hôm sau nhìn lại thì có chỗ rõ, đọc được, nhiều chỗ dòng nọ đè lên dòng kia, chữ này xóa mất chữ khác. Phải mất gần tiếng đồng hồ, tôi mới tách ra được theo đúng thứ tự như lời người nữ kỳ diệu đó đã đọc cho tôi viết nửa đêm hôm qua» - Trích trong VĨ THANH, trang 160 – 16.
 
Hoàng Cầm là một nhà thơ vĩ đại của xứ Kinh Bắc, mà còn như vậy, thì các nhà thơ bình thường khác của thế giới, họ đều là những NGƯỜI MƠ. Đúng thế, họ đã có một cái nhìn thoáng qua trong trong giấc mơ của mình: Một thứ gì đó thâm nhập, ở đây và ở đó một tia sáng có thể đi qua hàng rào của những giấc mơ, và thậm chí tia sáng đó cũng đủ để tạo ra một Shakespeare, hoặc một Hoàng Cầm. Nhưng đó không phải là một trung tâm thơ thực sự.
 
Trung tâm THƠ thực sự phải là một dòng chảy qua Chư Phật. Đó mới chính là THƠ THẬT. Chư Phật, không phải là người mơ mộng, Chúa Jesus không phải là người mơ mộng; Nếu họ là bất cứ điều gì họ đều là người thức tỉnh. Giấc mơ đã biến mất, bốc hơi. Khi đó, nó không chỉ là những cái nhìn thoáng qua về một sự thật bất ngờ đến với họ, sở hữu họ, và sau đó để họ trống rỗng, tiêu hao, kiệt sức…Một nhà thơ bình thường, đơn giản là những bước nhảy ngắn; trong một khoảnh khắc anh ta lên khỏi mặt đất, nhưng chỉ trong một khoảnh khắc, và sau đó anh ta lại trở lại mặt đất.
Nhưng với thi nhân Hàn Mặc Tử thì rất khác – Ông ấy không phải là một bước nhảy ngắn, mà ông ấy đã có đôi cánh trong tâm hồn của mình. Ông ấy biết cách để đi đến những ngôi sao xa nhất:
 
Nhớ khi xưa ta là chim Phượng Hoàng
Vỗ cánh bay chín tầng trời cao ngất…
Bay từ Đao Ly đến thời Đâu Suất;
Và lùa theo không biết mấy là hương…
Lúc đằng vân gặp ánh sáng chặn đường,
Chạm tiếng nhạc, và nhằm THƠ thiên cổ…
Ta lôi đình thấy trăng sao liền mổ,
Sao tan tành rơi xuống vũng chiêm bao.
(PHAN THIẾT! PHAN THIẾT!)
 
Hàn Mặc Tử dường như là biết cách tiếp cận với những điều chưa biết, ông ấy có chìa khóa để mở những điều bí ẩn. Ông ấy là một bậc thầy. Và rồi một cái gì đó bắt đầu chảy qua ông mà không phải của ông. Ông chỉ là phương tiện : Ông bị chiếm hữu:
 
Ta chấp hai tay lạy quỳ hoàn hảo
Ngửa trông cao, cầu nguyện trắng không gian
Để vừa dâng, vừa hiệp bốn mùa xuân
Nở một lượt giầu sang hơn Thượng Đế.
Đã no nê, đã bưa rồi thế hệ
Của phường trai mê mẩn khí thanh cao.
Phượng Hoàng bay trong một tối trăng sao
Mà ánh sáng không còn khiêm nhượng nữa.
(ĐÊM XUÂN CẦU NGUYỆN)
 
Khi đó, bất cứ điều gì Hàn thi sĩ nói cũng đều là THƠ; hoặc, ngay cả khi ông giữ im lặng, sự im lặng của ông cũng là thơ. Sự im lặng của ông có sự du dương bao la trong đó:
 
Sông Ngân đã im lìm trong tiếng sóng
Mà lòng anh rào rạt mãi không thôi!
Ở tầng cao khúc Nghê Thường đồng vọng!
Nghe gì đâu, em hỡi! Ráng mây trôi.
(SÁNG LÁNG)
 
Dù Hàn Mặc Tử có nói hay không, không quan trọng. Nói, ông nói thơ; khi không nói ông vẫn là THƠ:
...
Trở lại Trời tu luyện với muôn đêm
Hớp tinh khí lâu năm thành chánh quả.
Ta trở nên như ngọc đàng kim mã
Rất hào hoa rất phong vận: NGƯỜI THƠ…
Ta là trai khí huyết ước ao mơ
………
Trăng vàng ngọc, trăng ân tình, chưa phỉ!
Ta nhìn trăng khôn xiết ngậm ngùi trăng.
Ta vung vãi THƠ lên tận sông Hằng.
Thơ phép tắc bỗng kêu rêu thống thiết:
Hỡi Phan Thiết! Phan Thiết!
(PHAN THIẾT! PHAN THIẾT!)
 
Hàn Mặc Tử được bao quanh bởi THƠ: Ông đi trong thơ, ông ngủ trong THƠ, thơ là chính tâm hồn của ông, đó chính là bản thể thiết yếu, cốt lõi của ông:
 
Một chiều xanh, một chiều xanh huyền hoặc,
Sáng bao la vây lút cõi thiên không.
Xuất thế gian chưa có tại trong lòng,
Muôn Ý TỨ say chìm nơi bất giác
Hương cám dỗ mê người trong khoái lạc.
……..
Xuân ra đời….
Điềm ngọc ấm như ngà,
THƠ có tuổi và chiêm bao có tích,
Và tâm tư có một điều rất thích,
Không nói ra vì sợ bớt say sưa!
(RA ĐỜI)
 
Giấc mơ của con người có thể rất có ý nghĩa. Những gì chưa được phép xuất hiện trong ý thức của bạn, khi bạn vẫn còn đang THỨC, thì có thể chúng sẽ nảy sinh trong ý thức của bạn, khi bạn đang trong một cơn mơ nào đó. Một tia sáng đã chiếu vào bạn. Thế nên, hãy luôn cẩn trọng với những giấc mơ của bạn. Bởi vì, nền văn hoá Phương Đông luôn chấp nhận rằng: Ý thức khi thức là ý thức hời hợt nhất, ý thức khi mơ sâu xa và có ý nghĩa hơn, và ý thức khi ngủ còn sâu hơn, thậm trí còn quan trọng hơn cả ý thức khi mơ (Bài thơ LÁ DIÊU BÔNG của Hoàng Cầm đã ra đời trong giấc ngủ ông). Có lẽ văn hoá Phương Tây cần có một Freud khác để có thể giới thiệu giấc ngủ sâu như một phần quan trọng nhất của ý thức con người.
 
Nhưng ở nền văn hoá Phương Đông còn biết có một điều gì đó hơn thế. Có một điều quan trọng đó là, trạng thái thứ tư của ý thức. Nó là turiya, đơn giản là thứ tư. TURIYA có nghĩa là thứ tư, đó là trạng thái khi: THỨC, MƠ & NGỦ đều biến mất, con người, khi đó, chỉ đơn giản là một nhân chứng. Bạn không thể gọi nó là THỨC, bởi vì nhân chứng này không bao giờ ngủ; bạn cũng không thể gọi nó là MƠ, bởi vì đối với nhân chứng này, không có giấc mơ nào xuất hiện; bạn cũng không thể gọi nó là NGỦ, bởi vì nhân chứng này không bao giờ ngủ. Đó chính là sự nhận biết vĩnh cửu. Đây chính là tâm Phật, là tâm thức Christ, là Phật tính, là sự giác ngộ của con người.
 
Thơ của Hàn Mặc Tử, thực sự xảy ra trong trạng thái thứ tư của ý thức. Khi ông đã trở nên hoàn toàn tỉnh táo, trong trẻo. Tất cả là sự trong trẻo, sự trong trẻo đó là sự tự do, sự trong trẻo đó là sự thông minh, sáng suốt cho thi sĩ. Sự trong trẻo đó chính là sự TÁI SINH, HỒI SINH ra một tâm hồn thơ bất tử, họ là HÀN MẶC tên là TỬ. Chẳng hạn, chúng ta hãy đọc bài thơ XUÂN ĐẦU TIÊN của ông chúng ta sẽ cảm nhận được sức mạnh vô song của sự trong trẻo, trắng trẻo, thuần khiết, tinh khôi…
 
XUÂN ĐẦU TIÊN
Mai sáng mai, trời cao rộng quá!
Gió căng hơi và nhạc lên mây
Đôi lòng cũng ấm như xuân ấm
Chỉ có ao xuân trắng trẻo thay…
Mai này thiên địa mới tinh khôi
Gió căng hơi và nhạc lên trời,
Chim khuyên hót tiếng đầu tiên hết,
Hoa lá hồ nghi sự lạ đời.
Trái cây bằng ngọc vỏ bằng gấm,
Còn mặt trời kia tợ khối vàng…
Có người trai mới im như nguyệt
Gió căng hơi và nhạc lên ngàn…
Thuở ấy càn khôn mới dựng nên,
Mùa thơ chưa gặt tốt tươi lên,
Người thơ phong vận như thơ ấy
Nào đã ra đời ngọc biết tên.
Có người trai mới im như nguyệt
Mùi thơm ngây dại sóng con người
Hãy hoan hô lời cao như sấm:
Vạn tuế, bay ơi! Nắng rợp trời!
 
Đó cũng là ý nghĩa của huyền thoại Phượng Hoàng. Nó chết, nó hoàn toàn bị thiêu rụi, biến thành tro tàn, và rồi đột nhiên nó được tái sinh từ đống tro tàn – Nó hồi sinh. Phượng Hoàng đại diện cho Christ: Đóng đinh và phục sinh. Phượng hoàng đại diện cho Phật: Cái chết như một bản ngã, và một sự sinh thành mới là vô ngã. Nó đại diện cho tất cả những người BIẾT; biết có nghĩa là Phượng Hoàng. Chính vì thế mà chúng ta bắt gặp từ Phượng Hoàng xuất hiện trong rất nhiều bài thơ của Hàn Mặc Tử, đặc biệt là trong phần thơ có tựa đề là XUÂN NHƯ Ý.
 
Tóm lại, Người Thơ Hàn Mặc Tử, là một người đã đạt đến TRUNG TÂM THƠ, nơi mà chàng thi sĩ họ Hàn có thể hòa tan chính mình vào thi ca, và cũng là hòa tan chính mình vào Thượng Đế. Vì vậy mà bạn đọc sẽ thấy THƠ của ông chứa đựng tất cả, nó chứa đựng tình yêu, nó chứa đựng lời cầu nguyện, nó chứa đựng thiền định, và nó chứa đựng nhiều hơn nữa. Tất cả những gì là thiêng liêng, tất cả những gì là đẹp đẽ, tất cả những gì có thể đưa bạn đến siêu việt, đều được chứa trong thơ của ông.
 
THƠ của ông không chỉ là thơ: Mà nó còn là một cái gì đó như một tôn giáo thiết yếu. Đọc thơ của ông, bạn sẽ có sự cảm nhận rằng: Nó là một trạng thái mà tâm trí của bạn không còn can thiệp vào giữa bạn với sự tồn tại – Trực tiếp, ngay lập tức; khi bạn đột nhiên bị chiếm hữu bởi TOÀN BỘ, nơi bạn biến mất như một thực thể riêng biệt & TOÀN BỘ bắt đầu nói chuyện với bạn, bắt đầu khiêu vũ thông qua bạn; nơi bạn trở thành một cây tre rỗng và toàn bộ bạn biến thành một cây sáo.
 
Tôi cho rằng THƠ của Hàn Mặc Tử còn thần thánh hơn cả những gì được gọi là kinh sách. Và bởi vì những bài thơ của Hàn Mặc Tử đích thực thần thánh nên chúng không tạo ra một thứ tôn giáo nào xung quanh chúng. Chúng không trao cho bạn bất kỳ một nghi lễ nào, kỷ luật nào, hay một điều răn nào. Chúng chỉ đơn giản cho phép bạn nhìn thoáng qua trải nghiệm mà chúng có được. Toàn bộ trải nghiệm đó không thể được diễn tả bằng lời, nhưng Hàn Mặc Tử đã cố diễn tả nó bằng ngôn từ của mình, nhưng có một điều gì đó…Có lẽ không phải nguyên một đóa hoa, mà chỉ có vài cánh hoa mà thôi. Vài cánh hoa thôi cũng đủ để chứng minh sự tồn tại của một bông hoa. Cửa sổ của bạn chỉ cần mở ra để cho cơn gió mang những cánh hoa ấy vào là được.

LÊ VĂN CHUNG

Cảm nhận: MỘT CHÚT CẢM NHẬN VỀ CON NGƯỜI THƠ Lê Văn Trung QUA TẬP THƠ THU HOANG ĐƯỜNG CỦA ÔNG - Lê văn Chung-

 MỘT CHÚT CẢM NHẬN VỀ CON NGƯỜI THƠ Lê Văn Trung QUA TẬP THƠ THU HOANG ĐƯỜNG CỦA ÔNG

                            -Lê văn Chung-

Hôm 26/6/2023, tôi nhận được một tin nhắn của nhà thơ Lê Văn Trung gửi cho tôi, trong đó ông đã nhắc lại một đoạn coment của tôi cách đây hơn một năm về bài thơ MÙA THU TRONG CƠN MƠ – Bài thơ thứ 36 trong tập thơ THU HOANG ĐƯỜNG của ông: «Một bài thơ quá hay về TÌNH THU cũng có nghĩa là TÌNH THƠ. Phải là nhà thơ Lê Văn Trung, một người yêu thơ thật nồng thắm thiết tha, luôn luôn sống với THƠ, ăn bằng THƠ, ngủ bằng THƠ và yêu bằng THƠ, thì mới có thể viết được những câu thơ nồng nàn, sâu sắc như thế về TÌNH THU».

 
Hôm nay, khi đã có trong tay cả một tập thơ, gồm 93 bài thơ thật tuyệt diệu này, tôi lại muốn viết thêm một chút về Thơ & con người Thơ Lê Văn Trung này mà tôi rất yêu quý và kính trọng. Đúng như thi nhân Hàn Mặc Tử đã từng viết:
 
Thuở ấy càn khôn mới dựng nên,
Mùa THƠ chưa gặt tốt tươi lên
Người THƠ phong vận như THƠ ấy
Nào đã ra đời NGỌC biết tên.
(XUÂN ĐẦU TIÊN – XUÂN NHƯ Ý)
 
Với Lê Văn Trung, sau khi được đọc hai tập thư DẠ KHÚC & THU HOANG ĐƯỜNG, thì tôi có cảm giác rằng: Cuộc sống của ông được bao quanh bởi THƠ: Ông đi trong Thơ, ông ngủ trong thơ (không phải là ngủ bằng Thơ như coment nói trên). Thơ là chính tâm hồn ông, đó là bản thể thiết yếu của ông. Khi đó, bất cứ điều gì ông nói đều là thơ, hoặc, ngay cả khi ông giữ im lặng, sự im lặng của ông cũng là THƠ. Sự im lặng của ông cũng có sự du dương bao la ở trong đó (trong tập thơ DẠ KHÚC, đã có ít nhất 4 bài thơ viết cho cõi IM LẶNG, đó là ẢO ẢNH CUỘC ĐỜI; TÌNH XANH; NGỒI LẠI CÙNG TÔI; TRĂM MÙA THU YÊU EM).
THƠ của Lê Văn Trung chứa đựng tất cả: Nó chứa đựng tình yêu, nó chứa đựng lời cầu nguyện, nó chứa đựng THIỀN, và nhiều hơn nữa. Tất cả những gì là thiêng liêng, tất cả những gì là đẹp đẽ, tất cả những gì có thể đưa bạn đến sự siêu việt, đều được chứa trong THƠ của ông.
 
THƠ của ông không chỉ là thơ: Mà nó còn là một cái gì đó như một tôn giáo thiết yếu. Đọc thơ của ông, bạn sẽ có sự cảm nhận rằng: Nó là một trạng thái mà tâm trí của bạn không còn can thiệp vào giữa bạn với sự tồn tại – Trực tiếp, ngay lập tức ; khi bạn đột nhiên bị chiếm hữu bởi TOÀN BỘ, nơi bạn biến mất như một thực thể riêng biệt & TOÀN BỘ bắt đầu nói chuyện với bạn, bắt đầu khiêu vũ thông qua bạn; nơi bạn trở thành một cây tre rỗng và toàn bộ bạn biến thành một cây sáo.
 
Tôi đang thở với đất trời
Giữa bao la giữa cuộc đời mênh mông
Tôi đang soải cánh vô cùng
Với mây ngũ sắc trập trùng ngàn phương
Tôi đang tan vào mưa sương
Và đang say giữa rừng hương sắc người
Tôi đang uống giọt tình vui
Từ trong mắt lệ rực ngời lửa thiêng.
Tôi đang gửi trái tim mình
Vào tim trời đất vào mênh mang đời
Em ơi hãy nở giùm tôi
Nụ hoa tình của một thời thanh xuân
Hãy đi cho đến vô cùng
Đi cho tận cõi thuỷ chung nhiệm màu.
(TRÁI TIM TÔI TIM CỦA ĐẤT TRỜI)
 
Làm thế nào THƠ như thế xuất hiện? Phải chăng nó chỉ xảy ra trong sự buông bỏ một cách trọn vẹn nhất, nó chỉ xảy ra khi một phần là, con người ông, tâm thức ông, đủ CAN ĐẢM để buông bỏ với toàn bộ một cách trọn vẹn nhất, khi ông là một giọt sương rơi xuống đại dương và trở thành đại dương.
 
Buông bỏ là một trạng thái rất nghịch lý : Một mặt cái tôi, cái bản ngã của bạn biến mất, mặt khác bạn xuất hiện lần đầu tiên trong vinh quang vô hạn của bạn, trong sự huy hoàng đa chiều của bạn. Đúng thế, giọt sương đã biến mất, và biến mất mãi mãi; không có cách nào để chiếm lại nó, để đòi lại nó. Giọt sương đã chết như một giọt nước, nhưng trên thực tế, giọt sương đã trở thành đại dương, đã trở nên thuộc vào đại dương. Nó vẫn tồn tại, không còn là một thực thể hữu hạn, mà như một cái gì đó vô hạn, vô định, không có biến giới.
Chúng ta, hãy đến với bài thơ VỀ ĐÂU CŨNG VỀ - Bài thơ thứ 69 của tập thơ THU HOANG ĐƯỜNG.
 
VỀ ĐÂU CŨNG VỀ
Thôi thì bỏ chợ bỏ sông
Bỏ bao nhiêu chuyện đèo bòng đời ta
Bỏ phên giậu bỏ cửa nhà
Bỏ ta ngồi giữa yêu ma phận người.
Xem như bỏ chín làm mười
Bỏ tha phương bỏ ngậm ngùi phù vân
Không hiện hữu chẳng hư không
Là tan là rã trong từng sát na
Không bản quán không quê nhà
Ta lơ lửng giữa thiên hà ngàn năm
Tiếc chi mấy tấc đất nằm
Mà ôm sinh diệt mà cầm tồn vong
Bơ vơ một nhúm bụi hồng
Đìu hiu một sợi khói mong manh sầu
Bỏ hạnh phúc bỏ thương đau
Đầu ghềnh cuối bãi về đâu cũng về.
Theo những dòng viết trong PHỤ TRANG của tập thơ.
 
Nhà thơ Lê Văn Trung, sinh năm 1947 tại Đà Nẵng, Hiện ông đang sống tại Đồng Nai, Việt Nam. Tốt nghiệp Sư Phạm Quy Nhơn. Dạy học tại Quãng Ngãi và Huế từ 1969 đến 1975. Sau 1975 cuốc đất trồng khoai. Cũng đã cho chúng ta thấy ông là một con người đã hội tụ đầy đủ bản lĩnh, đầy đủ sự can đảm để buông bỏ một cách trọn vẹn, để thoát khỏi những nanh vuốt của một xã hội. Một xã hội được định hướng bởi quyền lực. Xã hội vẫn hoàn toàn nguyên thuỷ, hoàn toàn man rợ. Một nhóm người đang thống trị hàng nhiều chục triệu người. Việc xã hội VN sau 1975, để cho một nhà thơ lớn, một nhà giáo tài giỏi như Lê Văn Trung, phải cuốc đất trồng khoai, chắc chắn phải là một sai lầm nào đó của nó. Nếu không, xã hội này đã thành công trong việc phá huỷ tận gốc rễ của con người, phá huỷ sự sáng tạo của các nhà thơ, nhà văn của nó. Và thật may cho Thơ ca VN, nhờ có sự sai lầm nào đó của xã hội, mà nhà thơ LVT của chúng ta đã tìm ra được con đường trở về với chính mình, ông đã biết cuốc đất trên những CÁNH ĐỒNG CHỮ NGHĨA để sáng tạo ra những bài thơ tuyệt diệu như thế.
 
Con đường của ông là buông bỏ một lần và mãi mãi đối với xã hội đương đại, để cho cuộc sống của ông có thể được bao quanh bởi THƠ: Ông đi trong Thơ, ông ngủ trong thơ. Thơ là chính tâm hồn ông, đó là bản thể thiết yếu của ông. Và khi đó, ông đã nhận biết được đâu là phúc lành của cuộc sống đang mưa lên chính mình. Ông có đủ sự thông minh để nhận biết vẻ đẹp của sự tồn tại. Ông có đủ sự nhạy cảm để nhận biết được những phép màu tuyệt vời bao quanh mình.
 
Đối với ông mỗi khoảnh khắc là là tinh khiết, một sự tinh khiết của vui thích, niềm vui, phúc lạc. Rồi mỗi khoảnh khắc là vĩnh hằng, là trăm năm:
 
KHOẢNH KHẮC VÀ TRĂM NĂM
Tôi xin làm hạt lệ
Trên môi tình đang hương
Đừng lau hồn tôi nhé
Hồn lụa mềm như sương
Xin là gọt nắng phai
Trên tóc chiều gió rối
Đừng bay khỏi hồn tôi
Hạt bụi tình cứu rỗi
Tôi xin làm hạt lệ
Lăn mặn bờ môi người
Em giam cầm tôi nhé
Trong ngực tình tinh khôi
Đừng vội uống hồn tôi
Thấm đau dòng máu đỏ
Giọt lệ tình sẽ vỡ
Vạn đoá tình em ơi
Khoảnh khắc là trăm năm
Xin bay cùng vô tận
Khoảnh khắc là hư không
Tôi ôm choàng hố thẳm.
 
Sống theo cách đó là THI CA, sống từng khoảnh khắc mà không có bản ngã là thi ca, sống mà không có bản ngã là khoan dung, là ÂM NHẠC, và sống mà không có bản ngã là thực sự sống, thực sự yêu cuộc sống. Cuộc sống đó mới thực sự đáng được gọi là THI CA, mới thực sự đáng được gọi là PHONG VẬN NHƯ THƠ ẤY, mới thực sự là RA ĐỜI NGỌC BIẾT TÊN.
Thi ca, là cuộc sống, là cuộc đời của một người mà người đó đã thực sự buông bỏ với tồn tại, hãy nhớ rằng: Khi bạn buông bỏ với sự tồn tại, bạn không buông bỏ bất cứ điều gì có thật. Bạn chỉ đơn giản là buông bỏ một quan niệm sai lầm, một ảo ảnh, một bóng ma, bạn buông bỏ thứ mà ngay từ đầu chưa bao giờ có với bạn. Và bằng cách buông bỏ những gì bạn không có, bạn sẽ đạt được những gì bạn có. Từ buông bỏ nhiều khi đem đến cho bạn một ý niệm rất sai lầm, như thể bạn đang buông một cái gì đó. Không, bạn không buông bỏ bất cứ thứ gì cả ; mà bạn chỉ đơn giản là đánh rơi một giấc mơ, đánh rơi một thứ gì đó tuỳ tiện mà XÃ HỘI đã tạo ra cho con người bạn.
 
Tình yêu là một con đường, cầu nguyện là một con đường, THIỀN là một con đường, bởi vì chúng là những cách để làm THƠ. Bất cứ điều gì dẫn bạn đến với Thượng đế, chắc chắn sẽ dẫn bạn đến với THI CA. Con người của Thượng đế không thể là gì ngoài một nhà THƠ. Anh ấy sẽ hát lên một bài ca, không phải của riêng anh ấy nữa, mà đó là một bài ca của Thượng đế. Anh ta có thể đã nói ra sự im lặng của Thượng đế, anh ta sẽ là một nhạc cụ tấu lên cho toàn bộ của vũ trụ và nhân sinh.
 
Hoà tan chính mình vào trong THI CA, là hoà tan chính mình vào trong Thượng đế - Và chắc chắn không buông bỏ là điều không thể. Nếu bạn vẫn còn quá nhiều, Thượng đế sẽ không thể xuất hiện với bạn được. Cái tôi, cái bản ngã của bạn phải vắng mặt, thì ngài mới có thể trở nên hiện diện trong bạn được.
 
LÊ VĂN CHUNG